Koło Łowieckie Kania

Wśród dzikich gęsi spotykanych u nas gniazdującą jest tylko gęś gęgawa, inne gatunki, jak gęś zbożowa, mała (białoczółka mniejsza), białoczelna i bernikla, są tylko zalatującymi w czasie wiosennych i jesiennych przelotów.

Gęś gęgawa jest z budowy podobna do gęsi domowej. Upierzenie gęgawej jest ciemnopopielate z białymi paseczkami w poprzek pokryw skrzydeł, na grzbiecie nieco brązowawe. Pierś i podbrzusze jasnopopielate z ciemnymi plamami. Pióra przyogonowe z wierzchu i spodu białe, ogon biały z szarymi sterówkami w środku. Dziób cielisty lub żółto-pomarańczowy z białym paznokciem. Wiosła różowe.

Gęś gęgawa ma długość około 100 cm, rozpiętość skrzydeł około 140 cm. Długość dzioba 5-7.5 cm. Masa gęsi około 3,5 kg, gąsiora około 4,5 kg. Pozostałe gatunki gęsi są wielkości zbliżonej do gęgawej z wyjątkiem gęsi małej, która jest znacznie od niej mniejsza.

Gęś żywi się wyłącznie pokarmem roślinnym: wodorostami, trawą, ziarnem zbóż, grochem, tatarką i oziminą zbóż. Gęsi żerują zarówno na polach, jak i na pobrzeżach wody lub kępach. W czasie pływania gęś w zasadzie nie żeruje.

Gęś buduje gniazdo na kępach traw, w szuwarach lub przybrzeżnych krzakach. Na wiosnę, w marcu - kwietniu, znosi 4-9 jaj białego, żółtawego lub zielonawego koloru, wielkości jaj gęsi domowej. Po 4 tygodniach wysiadywania wylęgają się młode, które krótko po wylęgu (po dwóch dniach) wychodzą same na wodę. Młode w ciągu dnia pozostają zawsze poza gniazdem i dopiero na noc ściągają do niego. Latać zaczynają po dwóch miesiącach. Gęsia rodzina żyje razem aż do wiosny następnego roku. Zdolność rozmnażania się osiąga gęś w trzecim roku życia. Gęś jest długowieczna, żyje nawet kilkadziesiąt lat.

Gęś gęgawa jest ptakiem przelotnym, u nas przebywa w marcu - kwietniu i w październiku - listopadzie, ale nad dużymi wodami niezamarzającymi jest ptakiem gniazdowym, przebywa cały rok (nad morzem). W czasie przelotów wiosennych i jesiennych można gęsi spotkać w całym kraju, gniazdują one jednak tylko w północnej i zachodniej części kraju oraz na Śląsku. Pozostałe gatunki gęsi nie gniazdują u nas, są one tylko przelotne. Występują w okresie wiosennych (marzec - kwiecień) i jesiennych (październik - listopad) przelotów. Gęsi przebywając na wodzie siedzą z daleka od brzegów, przeważnie na środku wody. Żyją rodzinami (stare i młode z ostatniego lęgu), w okresie lęgowym - parami, z tym jednak, że w wylęgu gąsior nie bierze udziału, ale towarzyszy samicy i pilnuje gniazda, po wylęgu zaś dołącza do rodziny i wspólnie z samicą wychowuje młode. W czasie odlotów gęsi gęgawe lecą rodzinami, nie łączą się ani w większe stada, ani z innymi gatunkami gęsi. Gęsi lecą przeważnie na wielkiej wysokości, jedynie w dni słotne i mgliste lecą niżej.